22 maart 2019
Om een goede indruk te krijgen van al het moois dat Indonesië de reiziger te bieden heeft, is er geen betere reis te bedenken dan een combinatie van Java en Bali. Tijdens mijn reis langs de hoogtepunten van deze prachtige eilanden kwam alles aan bod; een treinreis vanaf de historische stad Bandung dwars door de sawa’s naar Midden-Java, de mystieke eeuwenoude tempelcomplexen rond Yogyakarta en de imposante vulkaanlandschappen van Oost-Java. Ik liep samen met de zwaveldragers de krater van de Ijen vulkaan in, snorkelde naast de lokale vissersbootjes in het verlaten noordwesten van Bali en smulde van de beste nasi campur die ik ooit gegeten had aan het strand van het kleinschalige plaatsje Amed. Een absolute topreis!
Java is het dichtbevolkste eiland van Indonesië en dit merk je vooral in de grote steden van het westen, zoals Jakarta en Bandung. Het is fascinerend om te zien hoe zoveel mensen hier samenleven en het leven van alle dag vormgeven! De rust en het groen is echter nooit ver weg in Indonesië. Direct buiten de stad beginnen al direct de uitgestrekte rijsvelden en beboste heuvels. De beste manier om hiervan te genieten is door een treinreis te maken. Treinroutes leiden namelijk dwars door het landschap om de grotere plaatsen te verbinden, terwijl wegen vaak ook alle kleinere plekken aandoen en het uitzicht dus vaker door bebouwing wordt verhinderd. Ik maakte tijdens mijn reis de mooiste treinreis van Java, eigenlijk van heel Indonesië, van Bandung naar Yogyakarta. Niet ver buiten Bandung klom mijn trein al slingerend de heuvels in, over riviertjes en onderweg kleine akkertjes passerend. Veel mensen leven hier nog erg eenvoudig, in kleine boerderijtjes met daken van palmbladeren, gegroepeerd rond een open veldje waar kinderen de kippen en honden uitdagen om met ze te spelen. Na de heuvels volgt het laagland en daarmee de uitgestrekte rijsvelden tot de horizon, alleen onderbroken door de kleine dijkjes waarop de landarbeiders met conische hoedjes tegen de zon van akker tot akker lopen. En overal het frisse groen van kleine groepjes bananenbomen, de schittering van de zon op het water in de rijstvelden, wat een genot om zo te reizen!
Yogyakarta is letterlijk en figuurlijk het culturele hart van Java. Dit oude sultanaat ligt ongeveer halverwege de duizend kilometer die Java van west naar oost lang is. Door de eeuwen heen hebben hier veel verschillende culturen en bevolkingsgroepen geleefd, iets dat te zien is aan de vele oude tempelcomplexen en paleisjes in en rondom de stad. Een must-see is natuurlijk de Borobudur, het grootste boeddhistische bouwwerk ter wereld, of de hindoeïstische Prambanan tempel, even ten oosten van de stad. Op de ochtend dat ik de Borobudur bezocht was het landschap gehuld in mist, wat de foto’s niet ten goede kwam maar wat er wel voor zorgde dat het complex een extra mystieke sfeer had; de silhouetten van de Boeddhabeelden op de verschillende verdiepingen doemden langzaam maar zeker op uit hun grijze sluier. Terwijl de zon aan het eind van de ochtend doorbrak vervolgde ik mijn weg richting Losari, een uurtje rijden ten noorden van de Borobudur. Hier verbleef ik in het waanzinnig mooie MesaStila resort, gelegen op een oude koffieplantage omgeven door maar liefst 8 vulkanen!
Hoe verder je het oosten van Java intrekt, hoe meer het landschap gedomineerd wordt door grote vulkaankegels aan de horizon. Het maanlandschap van de Bromo is natuurlijk wereldberoemd, maar op het uiterste oostpuntje van Java ligt ook de unieke Ijen vulkaan. Vanuit de plantageregio Kaliklatak ben ik per jeep deze berg opgereden, om de laatste 1,5 uur een pittige wandeling naar de top te maken. Tijdens de wandeling is het een komen en gaan van lokale arbeiders, die met grote en zware brokken geelgekleurde zwavel naar beneden lopen of alweer met hun lege manden op weg naar boven zijn voor een nieuwe lading. Na het eerste uur steil de berg op, volgt een laatste half uur lopen richting de kraterrand over redelijk vlak terrein. In eerste instantie denk ik geen geluk te hebben met het weer; de top van de vulkaan en de krater zijn in dichte mist gehuld. Alleen de zwaveldragers doemen af en toe langzaam uit de mist op, net als de Boeddhabeelden bij de Borobudur. Bijna op het moment dat mijn gids zegt dat de weergoden ons gewoon niet gunstig zijn gestemd en voorstelt om weer af te dalen, begint het voorzichtig open te trekken en vang ik een eerste glimp op van het fonkelblauwe kratermeer honderden meters onder me. Hoe langer ik wacht, hoe meer ik de imposante omvang van de krater en het meer te zien krijg. Ik moet moeite doen om niet vol verbazing met open mond naar dit natuurwonder te kijken, want de zwaveldampen zijn bij tijd en wijle erg scherp. Maar wat een geluk dat dit uitzicht mij is gegund!
Vanaf oost-Java maakte ik de oversteek naar Pemuteran aan de noordwestkust van Bali, een uitgestrekt gebied met veel verschillende baaien en kleinschalige resortjes die ver uit elkaar liggen. Geen dichte concentratie van hotels rond een stadscentrum of boulevard zoals in het zuiden van het eiland; hier kom je dan vooral ook voor de rust. Ik wilde een paar nieuwe hotelletjes bezoeken en hoewel je direct buiten het hotel al de vraag “transport??” gesteld krijgt (een aanbod van een lokale taxichauffeur om je ergens heen te brengen), ben ik toch altijd liever geheel onafhankelijk en huur ik graag mijn eigen twee gemotoriseerde wielen. Op het scoortertje dus, snorkelsetje in de bagagebak, onderweg vrolijk meetoeterend met de Balinezen en de warme tropische wind in mijn gezicht! De wegen zijn hier over het algemeen erg rustig, wat een scootertochtje een stuk veiliger maakt dan veel andere plekken op Bali. Na een aantal schitterende hotels te hebben gezien, ben ik op de terugweg spontaan een klein weggetje ingeslagen dat richting de kust liep. Na een kwartiertje door dorpjes en over zandweggetjes mijn weg te hebben gezocht, onderweg af en toe remmend voor een overstekende kip of koe, bereikte ik een totaal afgelegen en verlaten stuk kust. De laagstaande namiddagzon gaf een gouden gloed aan de droge heuvels, de spaarzame wolken en de twee kleine vissersbootjes die op zo’n honderd meter uit de kust dobberden. De lucht verder hemelsblauw en de zee zo vlak als een spiegel! Ik heb hier zeker 1,5 uur in mijn eentje gesnorkeld boven waanzinnig mooi koraal, misschien wel het beste dat ik voor de kust van Bali heb gezien. De twee vissers, jonge jongens nog, groetten mij vanuit houten bootjes vriendelijk met “Hello Mister!!”, zichtbaar geamuseerd en trots dat ze dit geheime plekje met mij konden delen.
Via de zeer rustige en weinig bebouwde noord- en noordoostkust vervolgde ik mijn reis over Bali richting Amed. Net als Pemuteran is dit meer een uitgestrekte kuststrook dan een echte strandplaats, alhoewel er een aantal baaien zijn met wat meer resorts, restaurantjes en gezelligheid in de avond. Ook hier weer op de brommer alles ontdekt, en ook hier weer prachtig snorkelen langs de kust. Waar je het water in springt maakt hier eigenlijk niet zo heel veel uit, het is overal mooi en kleurrijk! Maar ook boven de zeespiegel is het landschap erg mooi; baai na baai vol met palmbomen, kleurrijke vissersbootjes op het strand en in het achterland de ruim 3000 meter hoge Gunung Agung vulkaan die het plaatje compleet maakt. De kleine dorpjes zijn hier nog lommerrijk, de tempeltjes kleinschalig en de glimlach van de kinderen op straat zo puur als het maar kan! Er zijn uitstekende restaurants in de diverse luxere resorts, maar ik besluit neer te strijken in een van de lokale warungetjes die in een regio als deze veel talrijker zijn. Ik ga voor een simpele en vertrouwde nasi campur, een mini-rijssttafel eigenlijk. Een kleurrijk en goed gevuld bord met een smaakvolle rijst, gebakken seizoensgroente, een pittig gekruid eitje, kroepoek viskoekjes en saté kambing (lamssaté). Kan het zijn dat de smaken hier veel verfijnder en rijker zijn dan waar dan ook? Een authentiekere Indonesische maaltijd bestaat er niet, wat heerlijk! Het is nog vroeg en ik besluit rustig uit te buiken met een Bintang biertje in de hand, op de heuvel van het nabijgelegen ‘Sunset Point’. De zon achter de Gunung Agung vulkaan werpt inmiddels een grote driehoekige schaduw over dit kustlandschap van hoefvormige baaien. Wat een waanzinnig mooie afsluiting van deze bijzondere reis!
Bekijk de rondreis ‘Java en Bali Hoogtepunten’ »
